Hoe hoog leg jij de lat?

Een (te) hoge lat

Ik ken mezelf als een echte perfectionist. Oftewel ik leg de lat voor mezelf hoog. Misschien doe jij dat ook wel? Lang is dat in mijn geval zelfs te hoog geweest. Een te hoge lat heeft voordelen (anders zou je hem niet zo hoog leggen) en nadelen. In deze blog wil ik het hebben over twee nadelen waar ik ook persoonlijk ervaring mee heb: stress en verlamming. En over hoe het is om de lat een stuk lager te leggen.

Stress

Met een te hoge lat leg je jezelf (vaak onbewust) een flinke druk op. Je kunt dan nooit helemaal tevreden met iets zijn, genieten, altijd had het eigenlijk nog beter gemoeten hoe hard je er ook voor gewerkt hebt of je best op hebt gedaan. Dat je bovendien vaak op lang niet alle omstandigheden invloed hebt, maakt daarbij geen verschil. Die druk geeft een heleboel stress.

Kortdurende stress

Kortdurende stress is niets mis mee. Sterker nog, ons lichaam is er perfect op ingericht om met kortdurende stress om te gaan. En dat is maar goed ook, want feitelijk is stress niets anders dan een reactie op een echte of denkbeeldige acute levensbedreigende situatie.

Ons lichaam maakt in zo’n geval de nodige hormonen (adrenaline en cortisol) aan die ervoor zorgen dat wij in opperste paraatheid zijn om te doen wat de situatie van ons vraagt, of dat nu vluchten voor een wild beest is of pieken in een zakelijke situatie. En als de situatie dan weer voorbij is, drukt ons lichaam zelf weer het ‘uit-knopje’ in en zorgt ervoor dat het adrenaline en cortisol niveau daalt en dat we in een ruststand komen zodat we weer bij kunnen komen, kunnen herstellen. Mooi he.

Langdurige stress

Langdurige stress is echter een ander verhaal. Dan is er geen tijd en ruimte meer om bij te komen en te herstellen. En daar is ons lichaam niet op ingericht en we worden er dan ook flink door ontregeld. Daarbij is het belangrijk om te weten dat ons lichaam geen onderscheid kan maken tussen fysieke of psychische stress; stress is stress en zet de stress-reactie in werking.

Bovendien is het zo dat naarmate je meer stress ervaart, je ook gevoeliger wordt voor stress. Als fanatieke (ex-)sporter dacht ik altijd het tegenovergestelde. Ik dacht dat je net als je je spieren traint, je jezelf ook kon trainen in het ervaren van stress. Dat is dus niet zo. Integendeel, je zou het kunnen zien als een uit-knopje wat door veel gebruik lam wordt en het uiteindelijk zelfs niet meer doet zodat je lichaam in een voortdurende staat van stress verkeert.

‘Bijwerkingen’ van langdurige stress

Misschien weet je het ook uit eigen ervaring of heb je voorbeelden in je omgeving, maar in onze maatschappij hebben veel mensen te maken met de gevolgen van langdurige stress. Langdurige stress heeft veel meer ‘bijwerkingen’ dan je op het eerste gezicht misschien zou denken.

Bekende ‘bijwerkingen’ zijn bijvoorbeeld hoofdpijn, hartkloppingen/-ritme stoornissen, rugpijn, maag-/spijsverteringsklachten, vermoeidheid en eczeem. Ook ondergraaft langdurige stress je immuunsysteem waardoor je veel vatbaarder bent voor ziektes. Stress kan ook boosheid, angst, frustratie, depressie, verslaving en paniekaanvallen als ‘bijwerking’ hebben. Een heel bekende resultante van stress is tot slot de burnout.

Herstellen van langdurige stress

Ons lichaam is zelf prima in staat is om te herstellen van kortdurende stress, maar bij langdurige stress is er meer nodig. Alleen ontspannen (als je dat al kunt) is dan niet meer voldoende. Mijn advies is om als je te maken hebt met de ‘bijwerkingen’ van langdurige stress, zowel op het fysieke vlak (bijvoorbeeld beweging en voeding) als het mentale/emotionele vlak (bijvoorbeeld coaching/therapie) iets te ondernemen. Dat kan op verschillende manieren en doe vooral waar jij je goed bij voelt, anders heb je er weer een stressbron bij ;-).

Van verlamming naar ruimte

Een te hoge lat werkte voor mij ook enorm verlammend. Als alles in één keer perfect moet zijn, is er weinig tot geen speelruimte en dus ook geen ruimte om te groeien. Maar zonder deze ruimte kun je ook niet bewegen en word je dus als het ware stil gezet. Voel zelf maar eens hoe dat voor jou is.

Lange tijd voelde dat eigenlijk wel veilig, als ik niets deed kon ik het ook niet fout doen. Maar mijn verlangen naar speelruimte en groei werd steeds sterker en mijn behoefte aan veilig steeds minder. En toen ik die lat voor mezelf omlaag haalde was die ruimte er ineens. Heerlijk is dat joh. Probeer het maar eens uit.

Voor nú is dit perfect

Door de lat omlaag te halen kan ik tegenwoordig mijn perfectionisme inzetten als kwaliteit én kan ik op een gegeven moment zeggen: Voor nú is dit perfect, beter krijg ik het op dit moment niet.
Het mooie hieraan is ook dat de focus komt te liggen op de weg in plaats van het eindresultaat. Dat geeft zoveel meer bewegingsvrijheid, ruimte voor groei en plezier in het doen. Heerlijk gewoon!

Voorbeeld: filmpjes maken

Een tijdje geleden heb ik het plan opgevat om een aantal filmpjes te gaan maken over oefeningen die ik met individuele cliënten doe of in bijvoorbeeld de Persoonlijke Ontdekkingsreis. Dat lijkt me fijn want dan kun je er ook thuis mee aan de slag.

Inmiddels weet ik dat het maken van filmpjes an sich ook een hele persoonlijke ontdekkingsreis is. 🙂
Hoe doe je zoiets, wat doe je wel en wat niet, welke apparatuur gebruik je, welke software, wanneer is het goed genoeg etc.?

Zo ook met de twee filmpjes die nu klaar zijn. Ze kunnen allebei ontegenzeglijk objectief gezien nog veel beter en zullen dat in de toekomst ook worden. Daar heb ik alle vertrouwen in. Maar voor nú zijn ze perfect en had ik het niet beter kunnen doen. Ik heb er veel van geleerd en ben ook trots op het resultaat.

Dit zijn ze

Het eerste filmpje wat ik maakte is: Beter omgaan met invloeden van buitenaf – maak gebruik van je persoonlijke ruimte. (De feitelijke oefening begint bij 1 min. 28)

Het tweede filmpje geeft een beeld van mij als persoon. Voor sommige mensen is het namelijk fijn om zich, voordat ze contact opnemen, een ‘live’ beeld bij iemand te vormen. Over wat ik te bieden heb ‘als praktijk’ volgen andere filmpjes.

Ook jouw lat omlaag?

Wat ik kan, kan jij ook: de lat omlaag halen. Ik zou zeggen ga er gewoon eens mee experimenteren.
Een hele simpele oefening hiervoor is om letterlijk in gedachten jouw lat vast te pakken (misschien heb je een ladder nodig om erbij te komen?) en hem lager neer te leggen. Kijk maar eens wat dat met je doet. Experimenteer eens met verschillende hoogtes. Kijk dan op welke hoogte die het fijnst voelt en laat hem daar liggen. En ervaar wat het verschil is en waar jij voor kiest.
Enjoy!

(Hmmm, er borrelt een idee voor een nieuw filmpje… Maar dat is voor later 😉 )

 

P.s. Ik ben nog flink aan het experimenteren met e.e.a. rond het maken van filmpjes en als iemand tips heeft voor de juiste apparatuur hiervoor houd ik me van harte aanbevolen!