Rijpen en loslaten: wat is daarvoor nodig?

Noord Oost Zuid West…

Loslaten doe je niet zomaar. Alles heeft tijd nodig, rijpingstijd. De sjamanen hebben dat prachtig beeldend gemaakt met ’the wheel of life’. Dit is een soort kompas of windroos of hoe je het ook wilt noemen, met een Noorden, een Oosten, een Zuiden en een Westen. Het Noorden staat hierin voor de winter, de tijd van ‘niks’, van rust & herstel, krachten opdoen voor de volgende rond. Het Oosten staat voor de lente, de tijd van ontkieming, van zichtbaar worden, de pasgeboren baby en de jeugd. Het Zuiden staat voor de zomer, hoogtij, volle kracht, zichtbaar zijn, de volwassene. Het Westen tenslotte staat voor de herfst, de tijd van oogsten, ontspanning, afnemende kracht, de ouderdom.

Het zit overal in

Als je goed kijkt zit dit natuurlijke ritme in alles: in onszelf en in de wereld om ons heen. Kijk bijvoorbeeld naar een gezonde spijsvertering: je neemt iets in je mond en slikt het door, het wordt verteerd in je lichaam en wat je nodig hebt wordt eruit gehaald en wat je niet nodig hebt wordt vervolgens weer uitgescheiden. Deze volgorde staat vast, zo kun je bijvoorbeeld niet iets verteren of uitscheiden voordat je het hebt doorgeslikt.
Een ander voorbeeld is autorijden: de grondstoffen voor de auto moeten gewonnen worden en de auto moet gefabriceerd worden voordat jij er in kunt rijden. En als de auto tenslotte het niet meer doet gaat die naar de sloop en wordt die gedemonteerd. Ook deze volgorde staat vast, je brengt namelijk bijvoorbeeld niet de grondstoffen naar de sloop.

Onder druk zetten

Toch willen wij vaak fases overslaan, hebben wij haast, zijn we ongeduldig. Maar als we onszelf pushen om sneller te gaan dan dit natuurlijke ritme, werken we onszelf eigenlijk tegen. Voel maar eens heel eerlijk wat er gebeurt als iemand tegen je zegt dat je iets moet. Bijvoorbeeld: ‘Het is al zolang geleden, je moet het nu maar eens loslaten.’ Werkt dat? Of kun je het pas loslaten als de tijd daar rijp voor is, als je erin kunt ontspannen? Oftewel wanneer je in het Westen bent aangekomen?
En maakt het dan nog verschil of een ander het tegen je zegt of dat je het zelf zegt? Probeer het maar uit. Mijn ervaring is dat het geen enkel verschil maakt en dat ik net zo reageer op mijn eigen moeten als op het moeten van de buitenwereld: ik ervaar druk en die druk roept verzet op, terwijl voor loslaten juist ontspanning nodig is. Begrijp je het?

Rijpingstijd

Het bijzondere is ook, vind ik, dat als de tijd dan rijp is, je het oude ineens ook heel makkelijk los kunt laten. Soms gaat het dan zelfs automatisch. En vervolgens kun je vaak het oude gevoel zelfs niet eens meer helemaal terughalen, écht voelen. Dan is het dus echt getransformeerd. Maar die rijpingstijd is daarbij essentieel. Als je voordat de tijd rijp is, iets probeert te veranderen lukt het gewoonweg niet.

De natuur laat ons dat ook heel mooi zien. Gisteren zag ik bijvoorbeeld dat er ineens een aantal frambozen en aardbeitjes rijp waren en ik besloot ze te plukken. Degene die echt rijp waren lieten met het grootste gemak los, de andere lieten gewoon niet los of ik moest zo hard knijpen dat ik ze daarmee kapot maakte (wat ik dus maar niet gedaan heb 🙂 ).
Zo werkt het ook bij ons mensen. Als iemand er nog niet klaar voor is, kan het oude nog niet losgelaten worden. Dan is het zaak om geduld te hebben en het rijpingsproces (dat noemen we ook wel groei 😉 ) zijn werk te laten doen.

Er is wel iets voor nodig

Geduld hebben wil overigens niet zeggen passief zijn. Soms wel misschien, maar veel vaker is er voor rijping wel iets nodig. Net zoals de frambozen en de aardbeitjes ook niet rijp worden als er geen zon, aarde en water beschikbaar is, heeft een mens ook voeding nodig om te groeien. En dan bedoel ik niet alleen fysiek eten en drinken, maar ook het juiste geestelijke voedsel. Daar moeten we dus wel voor zorgen en voor openstaan.

Een persoonlijk voorbeeld: boosheid en agressie

Ik ben me er al heel lang van bewust dat ik bang ben voor verbale en fysieke boosheid en agressie. Zowel voor die van mijzelf als ook die van of tussen anderen. Ik voel me dan heel klein, onmachtig en verdrietig. Niet dat ik nu zo’n agressief iemand ben of veel agressieve mensen in mijn omgeving heb, integendeel eigenlijk, maar toch…

Contact

De afgelopen weken hield het thema boosheid en agressie (voor mij waren dat synoniemen) me weer erg bezig. Ik voelde ook dat dit heel wat jaren teruggaat én dat ik er niet écht contact mee durfde te maken. Ik heb erover gelezen, gevoeld, geschreven, nagedacht, met mensen over gesproken, mee geoefend, over gedroomd etc. (het geestelijke voedsel), en ik voelde wel dat er een enorm gevoel van onmacht en verdriet aan ten grondslag lag maar ik kwam maar niet tot de kern. Tot afgelopen zondag de tijd blijkbaar rijp was.

De kern

De woorden die zondag opkwamen toen ik gevraagd werd waar ik dan zo bang voor was, waren: dan gaan er dingen kapot… en dan ook echt kapot, onherstelbaar, dood… En toen ineens maakte ik er echt contact mee… Was ik weer even dat meisje van -ik denk- 11 en voelde ik hoe ongelofelijk onmachtig ik me voelde tegenover mijn broertje die er, in mijn beleving, op een heel geniepige manier zo vaak alles aan deed om mij het bloed onder de nagels vandaan te halen. Hij had daar ook vrij spel in omdat mijn moeder het niet zag. En als we ruzie hadden nam zij hem, wederom in mijn beleving, altijd in bescherming want zij vond dat ik, wat er ook gebeurde, omdat ik de oudste was ook de wijste moest zijn. En hoe verdrietig ik erover was dat zij míj niet zag en niet zag wat er feitelijk gebeurde. Op een dag kon ik geen kant meer op met mijn boosheid op hem. De enige manier die ik nog zag om hem te stoppen was fysiek met hem vechten, want ik was toen nog net sterker dan hij. En dat heb ik gedaan…

Geschrokken

Volgens mij is dit de enige keer in mijn leven dat ik echt vanuit het diepste in mij gevochten heb, het enige wat ik nog wilde was dat zijn getreiter zou stoppen. Hij had geen schijn van kans. Het is maar goed dat mijn moeder thuis was en ons uit elkaar heeft gehaald.
Maar wat bén ik ook geschrokken van mijn boosheid, mijn agressie. Hij is er goed van afgekomen, maar ik realiseerde me dondersgoed dat dit ook anders had kunnen aflopen.

Een fijne mix vastgezet

Op dat moment was er geen mogelijkheid om wat er gebeurd was ruimte te geven en te verwerken. Ik kon niet anders doen dan me voornemen nooit meer boos te worden en me voortaan te beheersen, want ik had ervaren wat er gebeurde als ik de boosheid toeliet. En die schrik heeft zich vervolgens dus vastgezet in mijn systeem, samen met een gevoel van onmacht en verdriet. Bovendien heb ik dat onbewust gekoppeld aan boosheid en agressie. Een fijne mix, die ik tot afgelopen zondag dus in mijn onderbewuste meedroeg en die daardoor een behoorlijke stempel drukte op mijn gedrag en gevoel ten aanzien van boosheid en agressie.

Loslaten

Nu zoveel jaren later en zoveel jaren wijzer 😉 was blijkbaar de tijd rijp om deze koppeling los te laten. Dat is fijn. Mijn boosheid ontkennen in plaats van te erkennen dat ook ik boos kan zijn en het zo nodig te uiten, kost namelijk een heleboel energie. En die energie wend ik, als ik de keuze heb, liever aan voor andere dingen.
(Voor de goede orde: Natuurlijk was ik wel eens boos maar dat noemde ik dan niet zo, maar bijvoorbeeld teleurgesteld. Door het anders te noemen verandert ook het gevoel, probeer maar eens. Ook probeerde ik het ook altijd zo snel mogelijk weer weg te krijgen door bijv. ‘naar de andere kant’ te kijken, het te begrijpen. En in ieder geval uitte ik het niet als zodanig tegen degene die het betrof.)

Weer vrij

Deze herinnering heb ik altijd wel meegedragen, maar meer als feit dan dat ik het bijbehorende gevoel en/of mijn daaruit voortvloeiende voornemen (nog) in mijn bewustzijn had. Nu ik hier écht naar gekeken heb en deze ervaring weer terug heb gekregen in mijn bewustzijn, is alles wat hiermee verbonden was losgegaan. Ik zie nu ineens zo helder dat boosheid en agressie helemaal niet synoniem zijn. Sterker nog, ik voel nu dat boosheid heel ok is en dat ik prima boos kan zijn zonder dat daar agressie uit voort hoeft te vloeien. En ook de angst en het gevoel van onmacht zijn verdwenen. Wat voelt dat vrij… Heerlijk, ook dit stroomt weer 🙂

Groei: zo werkt het dus

Als iemand eerder had geprobeerd mij dit te laten inzien en mij de stap van ‘ontkoppelen’ te laten zetten (en geloof me, dat heb ik echt wel geprobeerd), kwam het gewoon niet binnen. Maar nu de tijd rijp was kon het binnenkomen. En nu het binnen is gekomen, is het zó logisch en feitelijk zo ‘makkelijk’! En dit is natuurlijk maar één voorbeeld van hoe het werkt.

Winter, Lente, Zomer, Herfst
Oftewel:
Eerst ben je onbewust onbekwaam
Dan bewust onbekwaam
Vervolgens bewust bekwaam
En tot slot onbewust bekwaam

Dat is groei, dat is hoe het werkt.
Gun jij jezelf de tijd om te groeien en de juiste voeding hiervoor?