Regeltjes
‘Zoiets zeg/vraag je niet!’,
‘Gedraag je, wat zal men wel niet van je denken?’,
‘Als je echt ziek bent kun je dát ook niet.’,
‘Voor wat, hoort wat.’
‘Die kleren kun je echt niet (meer) aan…’.
Zomaar een paar veelgebezigde zinnetjes. Ogenschijnlijk niets mis mee en vaak ook goedbedoeld, maar ze hebben ook een keerzijde: ze creëren ‘regeltjes’. Het is goed je daar bewust van te zijn en je ook bewust te zijn van het effect ervan.
Geschreven en ongeschreven
Heel lang heb ik weinig van de wereld gesnapt. Al die regeltjes… Ik begreep gewoonweg vaak niet welke ‘regel’ wanneer van toepassing was. Anders gezegd ik begreep dan niet wat er precies van me verwacht werd en wat wel of juist niet kon.
Tuurlijk, geschreven regels als bijvoorbeeld ‘rechts heeft voorrang’ en leeftijdsgrenzen voor school, alcohol etc. zijn een kwestie van horen of lezen en onthouden. Die zijn duidelijk en objectief. Maar de ongeschreven regels zijn een ander verhaal.
Regeltjes en de uitzonderingen
Ik heb echt mijn best gedaan alle ‘regeltjes’ in mijn hoofd te stampen. Want niet voldoen aan de regeltjes zou wel eens tot consequentie kunnen hebben dat ik bijvoorbeeld niet goed genoeg werd geacht of dat ik er niet bij hoorde. En dat wilde ik natuurlijk niet.
Maar het was hard werken want het zijn er echt véél. Helemaal als je ook nog eens probeert te begrijpen wanneer een regel keihard van toepassing is en wanneer nu precies niet omdat dat blijkbaar een uitzonderingssituatie is.
Universeel?
En dan blijkt ook nog eens dat niet iedereen dezelfde regels hanteert. Ongelofelijk verwarrend vond ik dat. Zeker omdat het wel even duurde voordat ik doorkreeg dat dat zo was. Ik dacht namelijk heel lang dat het wel dezelfde regels waren, maar dat ik dan gewoon niet snapte dat dat weer zo’n uitzondering was. Oftewel ik dacht dat ook de ongeschreven regels universeel waren en dat iedereen behalve ik die snapte.
Referentiekader
Zien jullie al wat ik deed?
Mijn referentiekader lag in de buitenwereld. ‘De buitenwereld weet hoe het hoort’ en ik deed mijn best om me daaraan aan te passen. Pas later kwam ik erachter dat ongeschreven regels gewoonweg heel subjectief zijn. De één vindt namelijk dit, de ander dat… punt… niets meer en niets minder en het één is niet beter of slechter, maar gewoon anders.
En als regels subjectief zijn betekent dat dus ook dat ík net zo goed als ieder ander daarin kan kiezen. Dat was enorm bevrijdend en bracht me een stuk dichter bij mezelf. Maar wat bleef staan was de vraag voor welke regeltjes ik dan koos…
Ander referentiekader
De volgende stap was dat ik erachter kwam dat er nog een andere optie is dan het kiezen van welke ‘set regeltjes’ het best bij mij past. Ik realiseerde me ineens dat ik door te kiezen voor een bepaalde set regeltjes ik me nog steeds aanpaste aan een wereld die leeft vanuit het hoofd. Want dat is hoe ik het ervaar: dit soort regeltjes zitten in het hoofd. ‘Paars is uit de mode, dus ik kan geen paars meer dragen’ of zoiets.
Die andere optie is mijn referentiekader veranderen van ‘buitenwereld’ naar ‘binnenwereld’. En dat is de optie waar ik voor heb gekozen. Voor mij geldt sindsdien dus nog maar één regel en dat is: leef vanuit je hart!
En dan
In het begin is dat natuurlijk best spannend en het gaat ook niet helemaal vanzelf. Maar door die keuze heel bewust te maken, wordt ook duidelijk wat er nog aan het ook feitelijk doen in de weg staat. En als dat duidelijk is, is het ook mogelijk om daar iets mee te doen. Stapje voor stapje kom je daar dan steeds dichterbij.
En ook hier baart oefening kunst. Ik zou nu niet anders meer willen. Je hart is er namelijk altijd en als je er naar luistert geeft het ook heel helder aan wat goed is en wat niet. Daarmee is het een veel zuiverder graadmeter dan welk regeltje van wie uit de buitenwereld dan ook.
Een heel klein voorbeeld in dit verband:
Een paar jaar geleden was ik op een begrafenis. Het was koud en het enige wat ik bij me had was mijn rode lange jas. Daar liep ik dan in de stoet, tussen misschien wel 300 mensen, als enige niet in het ‘donker’. Ik heb er even in gevoeld of dat kon en voor mij was het antwoord ja want mijn intentie was heel zuiver en vol respect. Maar ik weet zeker dat ik daarmee niet aan de ongeschreven kleding-regel bij begrafenissen voldeed…
Er valt een hoop weg
Wat trouwens een hele mooie bijkomstigheid is, is dat leven vanuit je hart ook je relatie met de wereld verandert. Ik hoef niet meer, bewust of onbewust, bezig te zijn met welk regeltje nu hier van toepassing is en daardoor is er een sluier weggevallen, zo voelt het. Daardoor kan ik veel beter voelen en écht contact maken en dat maakt het leven een heel stuk lichter, vrijer en stromender.
Het opvallende is bovendien dat als je zo leeft, anderen je -ook als je weer eens niet aan hun regeltjes voldoet- veel minder snel veroordelen. En als ze het al doen, raakt het minder of niet omdat je wéét dat het klopt wat je doet.
En jij?
Hoe is dat voor jou? Ben jij je bewust van welke regeltjes je toepast? En heb je daar ook bewust voor gekozen, oftewel zijn het ook echt jóúw regeltjes? Zo niet, wat zijn jouw regeltjes dan wel? En staat er nog iets aan in de weg om jouw eigen regeltjes toe te passen?
Zo maar een paar vragen om eens bij stil te staan…
P.s.
De laatste dagen kom ik steeds teksten als onderstaand tegen. Voor mij geeft deze heel kort en krachtig weer waar het over gaat. Ik deel dit citaat daarom graag even met jullie.
‘In de staf die je breekt over een ander veroordeel je jezelf. Want je schept al oordelend meteen structuur, een bepaling, een coördinatenstelsel dat uiteindelijk ook jou vangt. ‘Oordeel niet’ betekent evenwel geen passiviteit, geen milde sereniteit van ‘alles is gelijk’. Het betekent precies luisteren naar de stem van je hart en daarnaar handelen. Niet de van buitenaf opgelegde regels waaraan wij ons grif en graag overgeven zijn meer bepalend, maar de stem van binnenin.‘
(uit: Ton Lathouwers ~ Meer dan een mens kan doen)
Geef een reactie