Helpen en geholpen worden

Helpen en geholpen worden

‘We benne op de wereld om mekaar om mekaar om mekaar om mekaar te hellepe niet waar’. Deze zin komt uit een liedje wat rond 1970 is geschreven en wat denk ik heel veel mensen kennen al was het maar uit de herhalingen van ’t Schaep met 5 pooten. Ik werd er helemaal blij van. Je kunt op veel manieren helpen en geholpen worden en soms gebeurt het zelfs onbewust. Dan zeg je bijvoorbeeld ’toevallig’ iets waardoor er ineens een kwartje bij iemand valt. Ik vind het bovendien heel boeiend om te kijken naar de intentie achter het helpen. Waarom doe je wat je doet? Die vraag lijkt misschien een open deur, maar hoe vaak ben jij je bewust van waarom je iets écht doet?

Met welke intentie help ik

Net als iedereen, heb ik in mijn leven al vaak mensen geholpen. Maar waarom, met welke intentie? Soms simpelweg omdat mij dat opgedragen werd of dat het nu eenmaal de gewoonte was en het niet eens in mij opkwam dat ik ook nee kon zeggen. De intentie was dan met name gehoorzamen zou je kunnen zeggen. Helpen en geholpen worden: dat hoort gewoon zo! Maar meestal deed ik het omdat ik het fijn vond om iemand te helpen, om er voor iemand te kunnen zijn. Voor mijn gevoel deed ik dat onvoorwaardelijk, gewoon omdat er hulp nodig was en ik die hulp kon bieden. En dat is mooi of niet? Een paar jaar geleden ben ik er achter gekomen dat er soms, onder dat fijn vinden, om iemand te helpen, nóg een laag zit, een diepere intentie.

Diepere laag

Ik herinner me het moment dat ik me deze diepere laag realiseerde nog exact. Ik reed op de Brienenoordbrug en zag vreselijk op tegen iets wat ik moest gaan doen. Ik had enorme behoefte aan wat steun, maar wie ik ook belde niemand nam op. En toen voelde ik ineens een flinke teleurstelling in me opkomen, ik voelde me zelfs een beetje belazerd. De gedachte die daarbij opkwam was ‘ja, ja, ik sta altijd voor jullie klaar, maar als ík jullie nodig heb zijn jullie niet thuis…’. En toen viel er een kwartje bij mij: hoe onvoorwaardelijk is mijn hulp écht? Ik verwachtte weliswaar op het moment zelf niets terug, maar ik vind blijkbaar wel dat ‘die mensen’ mij iets verschuldigd zijn en dat ze er ook voor mij moeten zijn als ik hen nodig heb… Helpen en geholpen worden zitten blijkbaar aan elkaar vast! Sindsdien toets ik dit heel regelmatig bij mezelf. Waarom doe ik wat ik doe?

Waarom geholpen worden soms moeilijk is

Was helpen iets wat ik van jongs af aan makkelijk deed, me laten helpen ging me niet zo goed af. Eén van de belemmeringen daarin was mijn overtuiging ‘voor wat hoort wat’, kwam ik op een gegeven moment achter. Oftewel, als iemand iets voor mij doet, moet ik dat vroeg of laat terugbetalen en liefst ook nog iets meer. Met andere woorden, als iemand iets voor mij doet bouw ik een schuld op. En een schuld schept verplichtingen. En als ik ergens een hekel aan heb, is het verplichtingen ;-).

Verplichtingen overboord

Het grappige is dus dat ik altijd dacht dat het opbouwen van die schuld, die verplichtingen, iets was wat alleen van mij ten opzichte van iemand anders zo werkte. Ik bouwde een schuld op, een ander niet. Maar nee dus. Parallel aan mijn bewustwording over mijn (on)voorwaardelijke helpen en mijn bewuste keuze om alleen nog onvoorwaardelijk te willen helpen, werd het helpen en geholpen worden voor mij steeds minder beladen. Stapje voor stapje heb ik geleerd om me ook te laten helpen.

Oefening baart kunst

De afgelopen weken werd ik flink getest hierin. Eind februari begaf mijn rug het. Pas na anderhalve week werd duidelijk wat er aan de hand was en toen was het leed nog bepaald niet geleden. Tjonge, wat deed dat pijn en ik had geen idee hoe lang dat zou gaan duren. Dit in combinatie met fors beperkt zijn, was op meerdere fronten een flinke uitdaging. Én het heeft me heel veel opgeleverd. Ik ben bijvoorbeeld in deze tijd, gevraagd en ongevraagd, volop geholpen door verschillende lieve mensen. Ik ben echt enorm dankbaar voor al deze hulp en de helende ervaring die dat op weer een dieper niveau met zich bracht. Ook maakt het me heel erg blij om ervaren te hebben dat ik deze hulp zo volledig en open kon ontvangen.

Niet willen missen

Ik ben erg blij dat mijn rug inmiddels een stuk beter gaat. En nu na een heerlijke week met de familie in Zwitserland, kan ik eindelijk weer dingen oppakken, weer plannen maken etc. Ik merk hoe alles weer gaat stromen en hoe blij ik daarvan word. Maar toch, om met Jan, onze docent, te spreken: ‘ik zou die tijd niet over willen doen, als ik die kans kreeg, maar… ik zou het ook niet hebben willen missen.’ Onze ervaringen komen immers niet voor niets op ons pad.